[ Pobierz całość w formacie PDF ]

iż nie zawędrował tam dużo wcześniej. Och!& Och!&
PAN: Ależ Kubusiu, ty płaczesz, o ile mi się zdaje?  Pozwól łzom płynąć bez tamy,
wolno im bowiem płynąć bez wstydu; śmierć zwalnia cię od skrupułów przystojności,
które pętały cię za jego życia. Nie masz tych samych przyczyn do ukrywania swej boleści,
jakie kazały ci wprzódy ukrywać szczęście; nikt nie poważy się wyprowaó
ać z twoich łez
wniosków, jakie wysnuwałby z twej radości. Wiele przebacza się nieszczęściu. A wreszcie,
w takiej chwili trzebaż okazać się tkliwym lub niewó
ięcznym: wszystko wziąwszy na sza-
lę, lepiej zdraó
ić się ze słabością charakteru, niż dać się posąó
ić o jego szpetotę. Niechaj
twa skarga płynie swobodnie, iżby się stała mniej bolesną; niechaj bęó
ie gwałtowną, iż-
by się stała mniej uporczywą. Rozpamiętuj sobie, przeceniaj nawet wszystko, czym był:
bystrość jego w zgłębianiu przedmiotów najbaró
iej przepaścistych; subtelność w oma-
wianiu najbaró
iej delikatnych; poważny smak, który pociągał go ku najdonioślejszym;
żywotność, jaką umiał tchnąć w najbaró
iej jałowe; wysoką sztukę, z jaką bronił oskarżo-
nych. Wyrozumiałość wlewała w jego umysł tysiąc razy więcej skarbów dowcipu, niżeli
interes lub miłość własna użyczała ich winnemu; surowość znał jeno wobec samego sie-
bie. Daleki od szukania wymówek dla lekkich błędów, jakie mu się przygoó
iły, wkładał
całą zajadłość wroga w to, aby je spotęgować w swoich oczach, i całą przenikliwość za-
zdrośnika, aby obniżać wartość swych cnót przez ścisłe zgłębianie przyczyn, które być
może powodowały nim bez jego wieó
y. Nie naznaczaj żałobie swej innego kresu, jak
tylko ten, który sam czas jej nakreśli. Poddajmy się powszechnemu porządkowi, kiedy
tracimy przyjaciół, tak jak poddamy się, kiedy mu się spodoba rozrząó
ić nami samymi;
wyrok losu, który nam ich wyó
iera, przyjm3
my bez rozpaczy, jak przyjmiemy bez opo-
ru ów, który wcześniej lub póz
niej ugoó
i w nasze głowy. Obowiązki pogrzebu nie są
ostatnimi obowiązkami duszy. Ziemia, którą porusza się w tej chwili, stężeje na grobie
twego kochanka; ale dusza twoja zachowa całą tkliwość .
KUBUZ
: Mój panie, to wszystko baró
o piękne, ale na kiego licha się to zdało? Stra-
ciłem mego kapitana, jestem zrozpaczony, a pan mi tu odstawiasz jak papuga strzępy
pociechy jakiegoś mężczyzny czy też kobiety, pod adresem drugiej kobiety, która straciła
kochanka.
PAN: Myślę, że to mówi kobieta.
KUBUZ
: A ja, że mężczyzna. Ale, mężczyzna czy kobieta, jeszcze raz pytam, na kiego
diaska się to zdało? Czy pan mnie bierzesz za kochankę kapitana? Mój kapitan, panie, to
był zacny człowiek; a ja, ja byłem zawsze uczciwym chłopakiem.
PAN: Kubusiu, któż ci przeczy?
de is dide ot Kubuś fatalista i jego pan 26
KUBUZ
: Więc na kiego licha zdała się tu pańska pociecha mężczyzny czy kobiety
wystosowana do drugiej kobiety? Póty będę pytał, aż mi pan może wytłumaczy.
PAN: Nie, Kubusiu, trzeba, abyś doszedł sam.
KUBUZ
: Mógłbym przemyśleć resztę życia i nie zgadłbym; starczyłoby mi tematu aż
do ostatecznego sądu.
PAN: Kubusiu, zdawało mi się, że tego, co ci czytałem, słuchałeś z niejaką uwagą.
KUBUZ
: Czyż można nie słuchać z uwagą czegoś, co jest śmieszne?
PAN: Doskonale!
KUBUZ
: Omal że nie parsknąłem śmiechem przy  skrupułach przystojności , które
mnie pętały za życia kapitana, a z których wyzwoliła mnie jego śmierć.
PAN: Doskonale, Kubusiu! Osiągnąłem tedy, co zamierzyłem. Powieó
, czy można
było wziąć się lepiej do tego, aby cię pocieszyć? Płakałeś: gdybym się był wdał z tobą
w rozmowę o przedmiocie twej boleści, co byłoby wynikło? Iżbyś płakał o wiele moc-
niej i doprowaó
ił się do zupełnej rozpaczy. Zmieniłem bieg twych myśli przez komizm
mojej mówki pogrzebowej oraz małą sprzeczkę, jaka stąd wynikła. Przyznaj teraz, iż myśl
o kapitanie jest równie daleką od ciebie jak wóz żałobny, który go wiezie na miejsce
ostatniego spoczynku. Co za tym ió
ie, myślę, iż możesz podjąć historię swoich amorów.
KUBUZ
: I ja tak myślę.
Doktorze, rzekłem do chirurga, czy pan daleko mieszka?
 Co najmniej o dobre ćwierć mili.
 Czy masz wygodne pomieszkanie?
 Dosyć wygodne.
 Czy mógłbyś mieć do rozporząó
enia łóżko? [ Pobierz całość w formacie PDF ]