[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zwolnień, więc milczy przeciągle, jakby się bał, że słowa poparzą mu wargi.
 No? Jestem...
Klawisz pociera powieki końcami palców; na jednym z nich wisi klucz więzienny; kółko
jak olbrzymia ślubna obrączka; tak ostrożnie naciska powieki, jakby chciał sprawdzić, czy są
pod nimi oczy i mówi cicho w dłonie.
52
 Na przesłuchanie.
Ten, który usłyszał swoje nazwisko, oddycha teraz łagodnie, sięga po aluminiowy kubek,
czerpie z kubła.
 Nie idę na przesłuchanie.
 Nie?
 Nie.
Chlusta za siebie przez ramię i odstawia szybko gorący kubek, którego nie zdążyła ochło-
dzić woda.
 Kto by ciupał w taki upał. Nie idę.
Klawisz nie odchodzi; powinien już wyjść i zatrzasnąć rozpalone drzwi, ale stoi na progu,
a zza jego pleców pojawia się blady mężczyzna; jest tak biały, jakby wyparowała z niego
krew; ze mną też nie będziesz rozmawiał? Co? Ze mną nie chcesz rozmawiać?
Ten, który usłyszał swoje nazwisko, podnosi się wolno, mechanicznie, bez żadnej myśli;
wstaje, robi kilka kroków; tylko tyle, by się znalez
ć przy drzwiach; teraz sięga po koszulę,
która więdła na pryczy i odwraca się niepewnie.
 To mój ojciec  odzywa się z wysiłkiem do tych, którzy siedzą za stołem.
Drzwi są dziś jak z gumy i nie wydają dz
więku.  To teraz ja będę polewał tę szmatę. Za-
nim nie wróci.
 On mówił, że jego ojciec pracuje na ube. Pierwszy raz przyszedł. Nie utrzymuje z nim
żadnych kontaktów. Nie przychodził na żadne widzenia.
 To ma dodatkowe widzenie. Zaskoczył go. Dlatego wyszedł. Nie utrzymuje z nim żad-
nych kontaktów. Wyszedł zupełnie skołowany.
 Myślał, że na wolność. Ta pora.
Wojłokowy upał tłumi słowa, rozkołysany czas rozpływa się na wszystkie strony.
Dym z papierosów wchłania ostatnie smugi powietrza. Jeszcze trwa godzina zwolnień i
oni czuj każde jej drgnienie.
 Chyba stuknę do sąsiadów. Może ktoś dziś wychodzi.
 Byłoby słychać.
Milczą; nie gasnące pety przeżerają blachę y; puszki, a oni teraz czują te miękkie kroki,
których nie słychać z korytarza i poruszają się drzwi w kurzu powietrza, suchym jak sól i
staje w nich ten, który usłyszał swoje nazwisko.
Odrzuca koszulę na pryczę; rękaw osypuje się wolno ku podłodze; robi kilka kroków; tyl-
ko tyle, by się znalez
ć przy stole i ujmuje kubek, czerpie nim wodę z kubła i część chlusta na
szmatę, a resztą gasi sobie włosy, a potem siada na taborecie.
To był mój ojciec, mówi szybko, mówiłem wam, że mój ojciec pracuje na ube. Nie utrzy-
muję z nim żadnych kontaktów. Nie przychodził na widzenia, bo wiedział, że nie będę chciał
z nim gadać. Zaskoczył mnie. Dlatego wyszedłem. Nie utrzymuję z nim żadnych kontaktów.
Wyszedłem zupełnie skołowany...
 Ale krótkie to widzenie było...
Ten, który usłyszał swoje nazwisko, wyciąga z paczki zeschłego papierosa i przeciąga po
skorupce bibułki językiem, który nie zostawia nawet nikłego śladu, obraca papieros w pal-
cach, a tytoń sypie się spod jego paznokci.
 To nie było żadne dodatkowe widzenie. To było normalne przesłuchanie. Siedział tam
jeszcze jeden ubol i obaj z ojcem chcieli mnie przesłuchiwać.
Zapala papierosa, a próżną bibułkę obsiadają żółtawe płomyki.
 Ojciec się darł na mnie, że jestem głupi, że tu siedzę w taki upał, że może mi załatwić
zwolnienie w każdej chwili, tylko żebym podpisał deklarację lojalności, a ten drugi mówił, że
tacy jak ja, to u nich są potrzebni do pracy, a nie w kryminale.
 Powiedziałem, że nie będę z nimi rozmawiał, bo mają krew na rękach. Ten drugi po-
twornie się wkurwił i wyszedł. I ja wyszedłem. Ojciec za mną krzyczał, że jestem głupi i że-
53
bym nie był głupi, że podaruje mi kolorowy telewizor na zgodę. Nie przychodził na żadne
widzenia. Zaskoczył mnie. Dlatego wyszedłem. Nie utrzymuję z nim żadnych kontaktów.
Wyszedłem zupełnie skołowany. Powiedziałem im, że nie będę z nimi rozmawiał, bo mają
krew na rękach. Ten drugi się potwornie wkurwił i wyszedł. Mówiłem wam, że mój ojciec
pracuje na ube. Krzyczał za mną, że jestem głupi i żebym nie był głupi, że mi podaruje kolo-
rowy telewizor na zgodę...
 Zapal  powiedział jeden z nich i podał mu żarzącego się papierosa. Zapal. A potem
wszystko opowiesz...
 Nie utrzymuję z nim żadnych...
 Zapal. I polej prześcieradło.
Ten, który usłyszał swoje nazwisko, sięga po kubek, ale nie trafia dłonią i musi się odwró-
cić, by dobrze wymierzyć ruch. Potem czerpie z kubła i chlusta za siebie; płachta prześciera-
dła jest sztywna jak blacha, pokryta cynkiem; krople ściekają z niej jak rtęć i stukają po-
śpiesznie o parapet.
Godzina zwolnień zaczyna się nad nimi zamykać nieuchronnie; czują teraz, jak wolno
oblewa ich spokój i rezygnacja i czułe nici, które łączą ich z korytarzem, zaczynają pękać,
jedna po drugiej.
I wtedy korytarz ożywa nagle; wypełniają go głosy, słychać klaskanie zasuw i kroki nio-
sące się coraz bliżej ku nim.
 Co jest? Co za przepychanka?
Jeden z nich pochyla się nad drzwiami, łakomie łowi dz
więki, tak trudne do odczytania i
tak niepokojące.
 Może wypuszczają? Czy jak? Stuknij obok. Z
ciana nie odpowiada, milczy; nie stukaj te-
raz, mówi któryś, tam jest u nich klawisz, zaczekaj.
 Chyba idą do nas  mówi ten przy drzwiach i cofa się nieco, a blacha drzwi drga i od-
dala się od niego; na okutym progu stoi mężczyzna i teraz mógłby się już oprzeć plecami o tę
blachę, bo drzwi zatrzaśnięto za nim w mgnieniu oka.
On stoi nieruchomo i nieufnie wciąga w płuca nieznajome powietrze; w rękach trzyma to-
bołek, zawinięty w szary koc; na tobołku stoi niepewnie chybotliwa aluminiowa miska, w
której jest aluminiowy talerz i pogięty wygrawerowany aluminiowy kubek; ścianki poryte są
napisami, rysunkami nagich kobiet, datami, numerami artykułów i paragrafów, które łamały
kolejnych właścicieli; skąd jesteście, pyta ten od drzwi.
 Różnie  odpowiadają zza stołu.  A ty?
 Ja jestem naukowcem. Przywiez
li nas cały transport.
 Naukowców?
 Nie, nie, różnych, właśnie nas przywiez
li, pełno. Długo siedzicie?  pyta niepewnie.
 No, to witaj, docent. Ta prycza jest wolna. Kładz
mandżur i siadaj.
 Jaki mandżur?
 To, co trzymasz w rękach, to jest mandżur. Ten tobołek. Siadaj, odpocznij. A potem nam
będziesz opowiadał.
 Ciepło tu  mówi wolno docent.
 A innych rzeczy nie masz? Poza skarbowymi?
 Miałem torbę z rzeczami. Od miesięcy przygotowana. Wszystko, co trzeba. Pierwszy raz
jej dzisiaj nie zabrałem ze sobą. I wzięli mnie z politechniki. A wy długo? ... tak siedzicie?...
 Niedługo, będzie pół roku.
Docent siada na pryczy; aluminiowa miska, wypełniona przedmiotami, brzęczy.
 A jak długo jeszcze będziecie...
Opiera łokcie na kolanach, a głowa skwapliwie skłania się ku dłoniom.
Oni milczą i czekają na niego cierpliwie.
54
 Już tak dobrze było ostatnio; wszystko się układało, taką dobrą fuchę złapaliśmy z żoną i
już się dało jakoś dociągnąć do pierwszego; żona też pracuje w tym samym instytucie, a ja
jestem adiunktem i jeden znajomy, który rzucił wszystko w cholerę i założył warsztat z me- [ Pobierz całość w formacie PDF ]